Pięć lat z Ochoty

Warszawa Ochota to jeden z najbardziej obleganych przystanków kolejowych na terenie Warszawy. W 2020 roku dobowa wymiana pasażerska na przystanku wyniosła 5600 osób¹. Pasażerowie mają tutaj do swojej dyspozycji dwa perony wyspowe.  Na jednym zatrzymują się tylko pociągi KMKOL i SKMWA, a na drugim pociągi WKD.  Przystanek położony jest w centralnym punkcie Warszawy. Z pociągów, zatrzymujących się na tym przystanku korzystają nie tylko mieszkańcy Warszawy i aglomeracji warszawskiej, ale również wiele osób przyjeżdżających z całej Polski do stolicy. Wymiana pasażerska na przystanku Warszawa Ochota jest imponująca, szczególnie, jeżeli porównamy ją z wymianą pasażerską w wielu dużych miastach w Polsce, gdzie na głównych stacjach zatrzymują się nie tylko pociągi aglomeracyjne, ale również dalekobieżne. W tej klasyfikacji za przystankiem Warszawa Ochota znajdują się takie stacje jak: Łódź Kaliska z wymianą 4700 pasażerów na dobę, Kielce z wymianą 3600 pasażerów na dobę, czy Lublin z wymianą 3500 pasażerów na dobę¹.

Położony przy Alejach Jerozolimskich 58 przystanek niewiele zmienił się w ciągu ostatnich 20, a może nawet 30 lat. Perony i wiaty peronowe, pamiętające jeszcze czasy słusznie minionej epoki prezentują coraz bardziej przygnębiający widok.

Najbardziej charakterystycznym obiektem przystanku Warszawa Ochota jest budynek stacyjny (pawilon kasowy), który został wzniesiony w latach 1962-1963 według projektu architektonicznego Arseniusza Romanowicza i Piotra Szymaniaka. O dużej, architektonicznej wartości obiektu świadczy konstrukcja jego dachu, którego powierzchnia została zaprojektowana jako paraboloida hiperboliczna (nieograniczona powierzchnia drugiego stopnia posiadająca jedną oś symetrii i dwie płaszczyzny symetrii). Pawilon posadowiono na kładce nad torowiskiem przystanku kolejowego.

W latach 2007–2009 obiekt został wyremontowany i raczej nie zanosi się na kolejny remont, biorąc pod uwagę stanowisko właściciela pawilonu kasowego - PKP SA - który najchętniej wyburzyłby  przystanek Warszawa Ochota przy okazji modernizacji linii średnicowej. Modernizacji, która planowana jest od kilku lat i której od kilku lat ciągle coś staje na przeszkodzie. 

PKP SA odwołała się od decyzji Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, który wpisał pawilon kasowy do rejestru zabytków. Pawilon kasowy Warszawa Ochota oraz powiązana z nim zachodnia kładka nad torowiskiem wraz z dwoma zejściami na perony został wpisany do rejestru zabytków, prowadzonego przez MWKZ z dniem 24 lipca 2019 roku (rejestr: 159)². Budynek stacyjny znajduje się również w gminnej ewidencji zabytków m.st. Warszawy (id: WOL20359) od 24 lipca 2012 roku³.

Nie dziwi mnie stanowisko PKP SA w sprawie wyburzania niektórych obiektów kolejowych, które prezentują dużą wartość architektoniczną, bo PKP SA nie jest ani organizacją charytatywną, ani promująca zabytki. PKP SA jest spółką prawa handlowego, kontrolowaną przez Skarb Państwa. Sprawa zabytków kolejowych wymaga jasnych regulacji prawnych. Jest wysoce zastanawiające, że w Polsce nie powołano instytucji, która dysponowałaby odpowiednimi środkami finansowymi na remonty i  utrzymanie obiektów, które zostają wpisane do rejestrów zabytków, a są własnością przedsiębiorstw, których celem nie jest dbanie o zabytki.

Dla uważnego obserwatora pewne zmiany na przystanku kolejowym Warszawa Ochota są jednak dostrzegalne. Jeszcze w 2014 roku na peronie przystanku kwitł handel. Budki z prasą, ubraniami stały jedna obok drugiej. Obecnie handel peronowy odjechał w siną dal. Znakiem obecnych czasów są wszechobecne hulajnogi elektryczne, które "porozrzucane" są także w okolicy przystanku Warszawa Ochota.

Na prezentowanych zdjęciach można zobaczyć tabor kolejowy jaki przejeżdżał obok przystanku oraz zatrzymywał się przy jego peronach na przestrzeni kilku lat. Czy coś zmieniło się pomiędzy 2014, a 2019 rokiem? Nadal podstawowym taborem dla przewozów aglomeracyjnych są EN57 i pochodne "Jednostki". Jednak tych kilka zdjęć w pewnym stopniu odzwierciedla obraz taboru kolejowego, służącego obecnie przewozom pasażerskim. Przede wszystkim pojawiły się pociągi Pendolino,  całkowicie nowa jakość w przewozach na długich dystansach. Poza tym wszystkie pojazdy, mające jakikolwiek związek z EN57 odjeżdżają powoli do lamusa. Coraz więcej na torach nowych pojazdów z polskich fabryk: Stadlera, Pesy i Newagu. Przy peronie WKD przystaje obecnie tylko nowoczesny tabor. Ostatni EN94 pojawił się tutaj w maju 2016 r.

Na zdjęciach:

• EN97-012, EN57AKM-1596 + EN57AKM-1604 (24.04.2014)
• 45WE-004, ED250-018 (30.07.2016) 
• ED250-003, EW60-002+EW60-001 (04.08.2019)

________________
1. UTK. Dobowa wymiana pasażerska na stacjach kolejowych w Polsce w 2020.
2. MWKZ. Rejestr i ewidencja zabytków: baza stan na dzień 24.12.2021.
3. Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków. Aktualny wykaz zabytków ujętych w gminnej ewidencji zabytków m.st. Warszawy. 01.10.2021 r.
zdjęcia z 24.04.2014, 05.06.2014, 30.07.2016, 04.08.2019 |