Kolejowa wieża ciśnień w Żyrardowie

Kolejowa wieża ciśnień - symbol parowozowej potęgi kolei - straciła całkowicie swoje znaczenie w latach 70, wraz z wycofaniem parowozów ze służby. Przez lata, nikomu niepotrzebne, popadały nie tyle w zapomnienie, co w destrukcyjne władanie czasu, który odciskał na nich swoje piętno. Potężne wieże, zbudowane z cegły i żelbetu przetrwały w dużej liczbie do czasów nam współczesnych. Jednak z zagospodarowaniem tych obiektów jest duży kłopot, który wynika z ich konstrukcji. Głównym elementem wież wodnych są potężne zbiorniki, niejednokrotnie żelbetowe, które trudno zaadaptować do innych celów.

Mimo wszystko, sytuacja powoli zmienia się i niektóre wieże ciśnień są rewitalizowane i przystosowywane do nowych funkcji. Niewątpliwie, przykładem godnym naśladowania jest kolejowa wieża ciśnień usytuowane obok torów żyrardowskiej stacji. Wieża została sprzedana przez PKP mieszkańcowi Żyrardowa, który podjął się jej remontu pod nadzorem konserwatora zabytków (wieża wpisana jest do gminnej ewidencji zabytków nieruchomych: ID: 262, Żyrardów - wieża ciśnień przy ulicy P.O.W. 5). Remont prowadzony był w 2017 i 2018 roku. Efekty rewitalizacji wieży - przynajmniej te z zewnętrz - można zobaczyć na zdjęciach.

Warto w tym miejscu przypomnieć, że zakupem wieży zainteresowane było miasto Żyrardów. W 2011 roku podjęto nawet uchwałę zezwalającą prezydentowi na kupno tej nieruchomości. W tym czasie wieżę wraz z otaczającym terenem można było kupić za ok 250 tys. zł. Jednak miasto nie podjęło żadnych działań w celu nabycia obiektu.

Żyrardowska wieża ciśnień należy do grupy obiektów, które zostały zbudowane według typowego projektu. Nawiązująca do polskiego baroku - w swoim architektonicznym stylu - wieża wodna została zaprojektowana w latach 20. ubiegłego wieku. Projekt wieży został opracowany w sekcji architektonicznej Wydziału Drogowego Warszawskiej Dyrekcji Kolejowej. Autorstwo projektu przypisuje się wybitnym polskim architektom: Bronisławowi Brochowicz-Rogoyski i Romualdowi Millerowi. Żyrardowska wieża ciśnień została wybudowano około 1925 roku.

Projekt żyrardowskiej wieża ciśnień oparty został na planie ośmiokąta. Obiekt składa się z dwóch części. Dolna kondygnacja, lekko zwężająca się ku górze to konstrukcja żelbetowa. Górna kondygnacja, o konstrukcji ceglanej została poszerzona efektownym wykuszem. Zwieńczenie obiektu stanowi dach namiotowy na planie ośmiokąta. Wewnątrz wieży znajduje się żelbetowy zbiornik o pojemności 200 m3.

Wieże o bardzo podobnej konstrukcji i wyglądzie znajdują się także w Nasielsku, Pilawie i Sochaczewie.
____________________
Znajdziesz też w magazynie TOROWY 7/2020

/ zdjęcia z 20 maja 2018 roku /