Wąskotorowa stacja kolejowa w Jeżowie. Rogów - Jeżów (3)

Po wykonaniu serii zdjęć pociągu wąskotorowego, jadącego z Rogowa do Jeżowa na terenie wsi Strzelna, pojechałem w kierunku stacji wąskotorowej w Jeżowie. Ponieważ nie było możliwości jazdy rowerem wzdłuż toru, zawróciłem w kierunku DK72. Tor wąskotorówki biegnie do Jeżowa wzdłuż drogi krajowej nr 72, w odległości średnio 700 metrów od drogi. Gdy dojechałem do DK72, pociąg na tyle oddalił się, że nie miałem już możliwości fotografowania jadącego składu. Jadąc DK72 dotarłem po kilkunastu minutach do skrzyżowania dwóch głównych ulic Jeżowa: Rawskiej i Piotrkowskiej. Skręciłem w ulicę Piotrkowską, a następnie w ulicę Kolejową, którą dojechałem do granicy Jeżowa, przy której położona jest wąskotorowa stacja kolejowa Jeżów. Od miejsca, w którym spotkałem wąskotorowy pociąg zdążający do Jeżowa, przejechałem na rowerze dystans 4,6 km.

W momencie w którym dotarłem na teren stacji, lokomotywa Lxd2-264, która przyprowadziła pociąg dokonywała oblotu składu, aby zmienić kierunek jazdy. Po chwili lokomotywa dojechała do wagonu osobowego serii Bxhpi i obsługa pociągu dokonała sprzęgnięcia lokomotywy z wagonem. Warto w tym miejscu przypomnieć, że w wąskotorówkach stosuje się odmienne urządzenia cięgłowo-zderzne, niż na kolei normalnotorowej. Urządzenie jest centralnie zamocowane do czołownic lokomotywy lub wagonu i składa się z zespołu zderzakowego umieszczonego centralnie i zespołu sprzęgowego.  

Stacja kolejowa Jeżów zajmuje teren po obu stronach ulicy Kolejowej. W miejscu przecięcia torów stacji z ulicą Kolejową znajduje się przejazd kolejowo-drogowy kategorii D, oznakowany krzyżem św. Andrzeja i znakiem STOP.  Jadąc na południe ulicą Kolejową dotrzemy do kultowej stacji Koluszki, która znajduje się, mierząc w linii prostej, w odległości  ca.12 km od stacji w Jeżowie. Przez chwilę nawet zastanawiałem się, czy nie pojechać do Koluszek, ale w tym dniu było to nierealne ... nie da się trzymać dwóch srok za ogon.

Stacja wąskotorowa w Jeżowie znajduje się na 6,70 (7,28) km linii kolejowej Rogów - Rawa - Biała. Różnica w kilometrażu wynika z ustalenia punktu początkowego na stacji Rogów Osob. Wąsk. (-0,66 km / 0,00 km)¹. Jeżów to trzecia z kolei stacja na linii kolejowej Rogów - Rawa - Biała. Stacja położona jest między stacją Rogów Tow. Wąsk (w odległości: 6,82 km) i Białynin (w odległości: 2,84 km).

Stacja w Jeżowie została uruchomiona w 1915 r., z inicjatywy niemieckiej armii, która opanowała w czasie I Wojny Światowej tereny w okolicy Rogowa oraz dalej w kierunku Bzury i Pilicy. Celem budowy linii wąskotorowej, o rozstawie szyn 600 mm było usprawnienie zaopatrzenia wojsk Armii Cesarstwa Niemieckiego. Niemieckie wojska inżynieryjne ułożyły całą linię od stacji normalnotorowej w Rogowie do Białej Rawskiej w okresie od 28 lutego do 22 marca 1915 r. Jedną ze stacji wojskowej linii (Rogow Feldbahn) był Jezow (bez "ż" i "ó"). Po przesunięciu frontu na wschód, linia straciła znaczenie wojskowe. Na linii wojskowej rozpoczęto przewóz "cywilnych" towarów, a w 1917 r. uruchomiono pociągi osobowe^1,2.

Po przejęciu wąskotorowej linii kolejowej w 1918 r. przez polską administrację kolejową, kolej nadal funkcjonowała przewożąc towary i ludzi, chociaż rozważano w tym czasie jej całkowitą likwidację. Początkowo linia kolejowa była zarządzana przez Kolei Warszawsko-Wiedeńską, a następnie od 1919 r. przez ministerstwo odpowiedzialne za kolej oraz od 1926 r. przez PKP (do 1939 r. linia była podporządkowana DOKP Warszawa). Stacja Jezow została przemianowana w 1918 r. na Jeżów^1,2.

Zgodnie z "Rozkładem jazdy pociągów wszystkich państwowych dróg żelaznych ... oraz kolejek podjazdowych" wydanym przez "Ruch" w październiku 1919 r. (tab. 143, str. 59) przez Jeżów przejeżdżały w ciągu doby po cztery pociągi osobowe w kierunku Rogowa i Rawy. Pociągi ciągnęły wagony osobowe klasy 2 i 3. Z rozkładu jazdy pociągów wynika, że w tym okresie żaden pociąg osobowy nie zatrzymywał się w Jeżowie³.

Jeżów jako przystanek kolejowy na którym zatrzymują się pociągi osobowe znajduje się w rozkładzie jazdy pociągów PKP, wydanym na lato 1922 r. (tab. 201, str. 240). Prawdopodobnie pociągi osobowe zatrzymywały się w Jeżowie w 1920 r., ale nie jestem tego w stanie zweryfikować, ze względu na brak dostępu do źródeł. Zgodnie rozkładem z 1922 r. przez Jeżów przejeżdżały na dobę po trzy pociągi osobowe w kierunku stacji Rogów os. doj. (pociągi nr: 6352, 6354, 6356) i Rawa Maz. (pociągi nr: 6351, 6335, 6353). Pociągi ciągnęły wagony osobowe klasy 2 i 3. Czas przejazdu pociągu na 8-kilometrowej trasie z Jeżowa do Rogowa os. doj. wynosił średnio 30 minut, czyli pociąg jechał z prędkością 16 km/godz ... chyba nawet w tamtych czasach rowerem byłoby szybciej, jadąc po szutrowych i polnych drogach :)³

W okresie międzywojennym popularność wąskotorówki w Jeżowie z roku na rok malała. Świadczy o tym spadająca liczba pociągów przejeżdżających i zatrzymujących się na stacjach linii kolejowej oraz akcja PKP mająca na celu popularyzację przejazdów kolejowych poprzez obniżanie cen biletów kolejowych. Zgodnie z Urzędowym rozkładem jazdy PKP, wydawnictwa Ministerstwa Komunikacji, ważnym od 15 maja do 7 października 1939 roku, przez Jeżów przejeżdżały na dobę tylko dwa pociągi osobowe w kierunku stacji Rogów Osob. W. (pociągi nr: 414, 412) i Rawy Mazow. (pociągi nr: 411, 413).  Czas przejazdu pociągu na 8-kilometrowej trasie z Jeżowa do Rogowa Osob. W. nie uległ zmianie i nadal wynosił ca. 30 minut³. Wynika z tego, że kolejka nadal "posługiwała" się tym taborem, który pozostawiła po sobie w 1918 roku Armia Cesarstwa Niemieckiego?

________________________________________________________________ 

... 🚄 cały tekst na łamach miesięcznika TOROWY, 

w wydaniu wrześniowym 2022 🚄 ...
____________________

____________
1. Kolej Wąskotorowa Rogów – Rawa – Biała. Dostępny w Internecie w https://enkol.pl/Kolej_Wąskotorowa_Rogów_–_Rawa_–_Biała. Dostęp: 31.07.2022.
2. Jeżów. Dostępny w Internecie w https://www.atlaskolejowy.net/pl/lodzkie/?id=baza&poz=7014. Dostęp: 31.07.2022.
3. Wykaz rozkładów jazdy. Dostępny w Internecie w https://www.bazakolejowa.pl/index.php?dzial=rjp. Dostęp: 31.07.2022.

| zdjęcia z 22 czerwca 2019 roku |