środa, 20 marca 2019

Szkoda że nie pozostały tam gdzie stały - CXXXVII akcja GTWb

Nie z każdego starego dworca kolejowego można zrobić zabytek. Są jednak takie dworce, które powinny pozostać, jako świadectwo minionych czasów. Niestety, ale często tak nie jest. Szkoda że nie pozostały, tam gdzie stały stare warszawskie dworce kolejowego. Z XIX wiecznych warszawskich dworców kolejowych, które były budowane razem z powstającą wtedy siecią kolejową, nie pozostał do czasów nam współczesnych żaden dworzec kolejowy.
Najdłużej, z warszawskich dworców kolejowych[1], przetrwał pierwszy z wybudowanych  - dworzec Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, który był zlokalizowany tuż przy skrzyżowaniu obecnych ulic: Marszałkowskiej i Alei Jerozolimskich.

Dworzec Wiedeński został wzniesiony według projektu Henryka Marconiego między 14 lipca 1844, a 14 czerwca 1845. Dworzec miał długość przeciętnego w owych czasach pociągu (160 m). Architektura dworca symbolizowała dwa parowozy złączone tendrami. Dworzec Wiedeński przetrwał w tym miejscu niemal przez 100 lat. To właśnie powstanie Dworca Wiedeńskiego spowodowało przesunięcie się ścisłego centrum Warszawy z rejonu Zamku Królewskiego w okolice dworca kolejowego. W miejsce, które jest uznawane za ścisłe centrum Warszawy do chwili obecnej.

Powolna likwidacja Dworca Wiedeńskiego rozpoczęła się wraz z budową warszawskiej linii średnicowej oraz Dworca Głównego, który miał zastąpić Dworzec Wiedeński. W latach 30. część budynku Dworca Wiedeńskiego została rozebrana. Pozostała cześć obiektu została zniszczona w trakcie bombardowań Warszawy we wrześniu 1939 roku. Ruiny dworca, które przetrwały wojnę zostały wysadzone w powietrze w maju 1947 roku. Dzisiaj w miejscu Dworca Wiedeńskiego funkcjonuje stacja metra "Centrum".

Odbudowa zniszczonych budynków i budowli (na podstawie ocalałych planów i zdjęć) jest oczywiście możliwa. Wszystko wskazuje na to, że wkrótce zostanie odbudowany Pałac Saski. Jeżeli podejmowane są decyzje o odbudowie siedziby kupca Skworcowa (zapewne ta wersja architektoniczna Pałacu Saskiego zostanie odbudowana?), to dlaczego by nie odbudować Dworca Wiedeńskiego? Dworzec Wiedeński to jeden z najważniejszych symboli Warszawy. Technicznie jest to możliwe ... a pomarzyć zawsze można.

 Dworzec Warszawsko - Wiedeński w Warszawie. Warszawa 1890 - 1899
 Dworzec Warszawsko - Wiedeński w Warszawie. Warszawa nakł B-ci Rzepkowicz 1913
/ zdjęcia makiety ze Stacji Muzeum z 26 listopada 2017 roku /
/ zdjęcia archiwalne: Domena Publiczna. Biblioteka Narodowa polona.pl /
Przypisy:
[1].  W odległości ok. 100 metrów na zachód od dworca Warszawa Wschodnia pozostał niewielki fragment wschodniego skrzydła Dworca Terespolskiego

2 komentarze:

  1. Oj jak mi tego dworca brakuje, choć nigdy nie widziałam go na żywo. :(

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Nie tylko tego dworca. Warszawa jest chyba jedyną stolicą europejską w której nie przetrwał żaden oryginalny dworzec kolejowy z pionierskich czasów kolei. Najstarszy obiekt dworcowy na terenie Warszawy stoi w Falenicy, ale w momencie jego budowy Falenica nie była częścią Warszawy.

      Usuń

Zapraszam do komentowania wpisów na blogu