W trakcie XVI edycji DTP, zorganizowanej na terenie zajezdni tramwajowej R3-Mokotów, zainteresowanie przybyłej na teren zajezdni publiki wzbudzały również wagony, które całkiem niedawno zostały wycofane z eksploatacji. Tego rodzaju wagony były reprezentowane przez tramwaje o numerach taborowych: #5 #795 #1000 #1001 #1006.
Typ 13N #795
Jednokierunkowe wagony typ 13N były produkowane w latach 1959-1969 przez Chorzowską Wytwórnię Konstrukcji Stalowych Konstal. Wzorem dla tej konstrukcji były wagony Tatra T1. Wagon 13N, który zyskał wśród warszawiaków nazwę "parówki", był pierwszym szybkobieżnym tramwajem w Polsce. Tramwaje typu 13N zostały wyprodukowane specjalnie dla Warszawy. Budowę prototypu 13N zakończono w lipcu 1959. Pierwsze wagony liniowe typu 13N przyjęto na stan zajezdni Mokotów w lipcu 1961 roku. Debiut pierwszych liniowych wagonów miał miejsce na linii 33. Przez wiele lat - kilkaset kursujących po Warszawie wagonów 13N - zdominowało ruch tramwajowy w Stolicy. Wagony 13N były przydzielane do wszystkich warszawskich zajezdni tramwajowych.
Wycofywanie z eksploatacji wagonów 13N rozpoczęto w 1984 roku. Miało to związek z wprowadzaniem do służby liniowej wagonów typ 105Na. Wagony 13N były wycofywane z ulic Warszawy na przestrzeni blisko 30 lat. Ostateczna decyzja, dotycząca wycofania z ruchu wagonów 13N, była pochodną zakupu tramwajów PESA 120Na.
Ostatnie kursy 13N, na liniach zwykłych, odbyły się 28 grudnia 2012 roku. W Sylwestra 2012 i Nowy Rok 2013 uruchomiono jeszcze linię specjalną "13N", na którą wyjechała część, z blisko 200 tramwajów, które doczekały momentu wycofania ich z eksploatacji. Tramwaje Warszawskie pozostawiły 15 wagonów 13N - 9 na cele zabytkowe oraz 6 na cele techniczne. Wśród tych wagonów jest wagon #795 (wyprodukowany w 1969 roku).
W 2017 roku wagon #795 został zrewitalizowany w stylu lat 70. W trakcie robót konserwacyjnych przywrócono wiele oryginalnych elementów z tamtego okresu: odbudowano pulpit konduktora przy III drzwiach, odbudowano sprzęgi sztywne, zamontowano oryginalne światła i kierunkowskazy, odbudowano pulpit motorniczego. Ponadto wagon został pomalowany w oryginalnym kolorze kremowo-czerwonych, z elementami szarego oraz odtworzono fartuchy zasłaniające wózki.
Typ 102N #5
Wagon typ 102N był produkowany w latach 1967–1970 przez Chorzowską Wytwórnię Konstrukcji Stalowych Konstal (w sumie wyprodukowano 42 sztuki). Konstrukcyjnie 102N to przegubowa, dwuczłonowa wersja rozwojowa wagonu 13N. Zewnętrznie wagon 102N w niczym nie przypomina wagonu 13N, a to za sprawą przeprojektowanego przodu i tyłu. W przeciwieństwie do tramwaju 13N, tramwaje 102N były eksploatowane w wielu miastach Polski (Kraków, Gdańsk, Poznań, Wrocław i miasta Górnego Śląska), ale nigdy nie były eksploatowane w ruchu liniowym w Warszawie.
Do chwili obecnej zachowało się 6 wagonów typ 102N, w tym jeden, o numerze taborowym #5 (rok produkcji: 1969) można spotkać, przy okazji różnych imprez, na torowiskach tramwajowych Warszawy. Tramwaj jeździł liniowo na terenie Poznania (z tym samym numerem #5) do 2004 roku. W 2004 roku został sprowadzony do Warszawy.
Typ 105Na #1001 #1000 #1006
Wagony typ 105N, z przeznaczeniem dla Warszawy, zostały wyprodukowane w latach 1975-1976 przez Chorzowską Wytwórnię Konstrukcji Stalowych Konstal. W sumie przekazano do Stolicy 100 wagonów typu 105N (1000–1099). W ruchu liniowym pojawiły się we wrześniu 1975 roku. Niestety, ale wagony charakteryzowała niska jakość wykonania i duża awaryjność (szczególnie wózków) i po pewnym czasie podjęto decyzję o ich modernizacji. Na przestrzeni lat, wagony typ 105N zostały przebudowane na typ 105Na.
Tramwaje typ 105Na to jednoczłonowe, jednokierunkowe i jednostronne wagony silnikowe, które nadal można spotkać w ruchu liniowym na ulicach Warszawy.
Wagony #1000, #1001, #1006 zostały wyprodukowane w 1975 roku. Jednak wagon #1006, który obecnie kursuje po Warszawie ma wspólny ... tylko numer taborowy z oryginalnym, warszawskim wagonem #1006 - więcej, na temat tramwaju #1006 można przeczytać na blogu Torowy - Tramwaj promocyjny Warszawy 105N o numerze taborowym 1006.
Wagony #1000 + #1001 można najczęściej spotkać w trakcie obsługi linii specjalnych, które są uruchamiane przy różnych okazjach. Podobną rolę spełnia wagon #1006, który od kilku lat pełni funkcję Warszawskiego Tramwaju Promocyjnego.
____________________
Znajdziesz też w magazynie TOROWY 11/2019
/ zdjęcia z 23 września 2017 roku /
Bibliografia:
[1]. TRAMWAJE WARSZAWSKIE
[2]. Klub Miłośników Komunikacji Miejskiej w Warszawie
Wagon 795 wcale nie jeździł liniowo w 2012, bo od bodajże 1996 był zabytkiem, a w 2012 niekoniecznie nadawał się do jazdy..
OdpowiedzUsuńWagon 1006 był podmieniony w Konstalu - oryginalny 1006 jeździ od 1987 po Wrocławiu jako 2276, za to do Warszawy w 1990 przyjechał całkiem nowy wagon. Więc raczej bym się nie rozpędzał z określaniem roku produkcji tego wagonu jako 1975 - jest to zdecydowanie 1990, niezależnie od tego co ma w papierach.